Piekeren en het gevoel van controle

Maak je je de laatste tijd vaak zorgen? Als het leven niet loopt zoals verwacht (en dat gebeurt nog wel eens) kan dat behoorlijk veel onrust opleveren. En dan ligt piekeren op de loer. Ons brein is namelijk niet blij met deze onverwachte veranderingen en wil het liefst een gevoel van controle.

Ontdek hoe een paar eenvoudige technieken kunnen helpen om de rust te herstellen.

Waar heb je invloed op?

Het leven loopt niet altijd zoals je wilt of verwacht. Dat is soms behoorlijk verontrustend.
Bijvoorbeeld als een dierbare plotseling ernstig ziek wordt of wanneer er zoals nu heftige dingen
gebeuren in de wereld.

Wanneer het leven niet loopt zoals we willen ligt piekeren op de loer. We zijn meestal niet blij met
dit soort situaties. Waarom niet? Omdat we graag een gevoel van controle willen. We willen iets
doen om invloed uit te oefenen zodat de situatie weer aansluit bij onze voorkeuren en
verwachtingen.

Ons brein is een probleemoplosser, maar die waardevolle functie heeft een prijs: het kost veel
energie. Piekeren over zaken waar je geen controle over hebt is ongelofelijk uitputtend. Dat zou niet erg zijn, als je met al die moeite iets voor elkaar zou krijgen. Maar meestal is dat juist niet het geval.

Wat je kunt doen als je er geen controle over hebt?

Simpel: richt je op zaken waar je echt wat aan kan doen, waardoor je positieve energie krijgt. Gun je
brein een probleem wat het kan oplossen, wat binnen je invloed ligt. Want, dat wat je aandacht
geeft, groeit. Dus kun je maar beter je aandacht aan zaken besteden waar je energie van krijgt.

Voorbeelden van oplosbare problemen

Hoe doe je dat, een afgebakende vraag formuleren? Laten we eens kijken naar een aantal
voorbeelden:

Vraag jezelf af: ”Wat kan ik doen?”
• Maak je je zorgen over de enorme hoeveelheid werk? Overleg wat er mogelijk is om de
werklast beter te laten passen bij jouw belastbaarheid. Maak een overzicht van alles
waarvoor je verantwoordelijk bent (of waarvoor je je verantwoordelijk hebt gemaakt) en
stem af wat je wel en niet meer gaat doen. Dan ben je al een heel eind op weg.

• Het coronavirus heeft enorme invloed gehad op de economie en je maakt je zorgen over de gevolgen voor de toekomst. Wat kun je doen? Weinig, maar je kunt stappen zetten om je financiële
veerkracht te vergroten, aanspraak te maken op regelingen, je verwachtingen voor de
toekomst bijstellen en anderen steunen in een onzekere tijd.

• Je volwassen zoon heeft veel problemen en is duidelijk niet gelukkig, maar hij luistert niet
naar je advies en accepteert geen hulp. Wat kun je doen? Weinig, behalve accepteren dat je
zoon volwassen is en zijn eigen fouten mag maken, onvoorwaardelijke liefde blijven bieden,
hulp en steun bieden waar mogelijk.


De onzekerheid lossen we nooit op.
Wanneer we het proberen, branden we onszelf op.
Wat we kunnen doen is het vraagstuk kleiner maken en
het terugtrekken naar onze eigen cirkel van controle.


Waar ben je voor verantwoordelijk

Het waardevolle aan deze simpele techniek is dat we plotseling zien wat onze verantwoordelijkheid
is en onze zorgen omzetten in positieve actie.

Mijn man en ik maken ons zorgen over het klimaat. Deze zorgen hebben we bij het bouwen van onze woning omgezet in een heleboel praktische stappen om energieneutraal te worden, van
zonnepanelen, investeren in windenergie, tot het verbouwen van onze eigen groenten. Ik weet dat
het probleem hiermee niet verdwijnt, maar ik weet dat ik er steeds minder aan bijdraag, waardoor ik doe wat binnen mijn invloedssfeer ligt. Dat geeft een gevoel van kracht, controle én het geeft
energie.

Positieve actie, doelgerichtheid en verantwoordelijkheid en het oppakken in kleine stappen, ook als
de situatie groot en ellendig lijkt.

Je maakt je zorgen, dat snap ik. Zet je zorgen om in actie. Wat kun je wél doen? Welke stappen kun
je zetten? Waar heb je wél controle over? Pak je verantwoordelijkheid en richt je aandacht op de
problemen die je wél kunt oplossen.